1- GAZETECİ DEDE: 21 Eylül 1934'te Montreal, Kanada'da doğan Leonard Norman Cohen'in dedesi Lyon Cohen 1868'de çıkardığı ilk İngilizce gazeteyle Kanada'daki Musevi cemaatinin ileri gelenlerinden biri haline gelmiş bir Polonya göçmeni.
2- PAPYONA ŞİİR YAZAR: Babasını 9 yaşındayken kaybeder Leonard Cohen. Cenaze töreninin ardından, babasının papyonlarından birini, kendi yazdığı bir notla, muhtemelen yazdığı ilk şiirle, birlikte gömerek bir de kendince son görevini yerine getirir.
3- GİTAR HOCASI: Gitarı, çocukluğunu geçirdiği evin yakınındaki parkta flamenko şarkıları çalan genç bir gitaristten öğrenir. Sadece üç ya da dört ders almıştır ama tüm şarkılarını o derslerde öğrendikleriyle yazdığını söyler yıllar sonra. Gitar hocası ansızın ortadan kaybolur, halbuki son bir ders daha almak istemektedir. Daha sonra öğrenir ki genç adam intihar etmiştir.
4- BÜYÜK HAYRANLIĞI: Federico Garcia Lorca ilk dikkatini çeken şair olur. 15 yaşında keşfettiği bu ünlü İspanyol şaire hayranlık duymaktan hiç vazgeçmez. 1988'de kaydettiği 'Take This Waltz'ın sözleri Lorca'nın en bilinen şiirlerinden 'Küçük Viyana Valsi'nin Cohen tarafından İngilizce'ye çevrilip 'Cohenleştirilmiş' halidir. Kızına Lorca ismini koyması da tahmin edeceğiz üzere yine bu hayranlık yüzündendir.
5- BEAT KUŞAĞI ETKİSİ: 'Let Us Compare Mythologies' (bırakın mitolojileri kıyaslayalım) adını uygun gördüğü ilk şiir kitabı 22 yaşındayken yayımlanır. Beat kuşağının ortaya çıktığı günlerdir, Cohen de onların hayata bakışından epeyce etkilenir. Kuşağın büyük şairi Allen Ginsberg'in, Cohen'in yıllar sonra kaydedeceği 'Don't Go Home With Your Hard-on' isimli şarkısında sesini de işitiriz.
6- ÇALIŞMA 'ADASI': Yunanistan'ın Hydra Adası'nda elektriği ve suyu olmayan bir ev satın alır 1960'da. Sebep, insanların tamamen farklı bir şekilde yaşadığı bir yerde bulunmak istemesidir. Bu ev, genç şair Cohen'in bir anlamda çalışma odası işlevi görür uzun süre. Sadece yazdıklarını Kanada'daki yayınevi teslim etmek üzere adadan ayrılır.
7- İLK 'GÖZDE'Sİ: İlk romanı 1963'te 'The Favourite Game' (Gözde Oyun) adıyla çıkar. O güne kadar şiirlerini basan yayınevi romanın kısaltılması gerektiğine kanaat getirir, üstelik cinsellikle de fazla haşır neşir bir metindir. Ama Cohen bu tavsiyelere kulak asmaz ve İngiltere'den bir başka yayıncıyla anlaşır ilk romanı için.
8- MÜZİĞE 32'DE BAŞLAMAK!: 32 yaşında müziğe, kendi şarkılarını yazarak, atılmaya karar verdiğinde çevresinden aldığı ilk tepki 'Bu iş için biraz yaşlı değil misin?' olur. Müziğe başlamasında etkili isimlerden biri folk yıldızı Judy Collins'tir. 1966'da tanışırlar. Collins'e 'Suzanne' isimli şiirine yaptığı besteyi telefonda dinletir Cohen. Şarkıya hayran olan Collins, o sıralar üzerinde çalıştığı Bob Dylan ve Jacques Brel gibi isimlerin bestelerini yorumlayacağı albümüne 'Suzanne'i de dahil eder. Şarkının ilk kaydı da bu olur.
9- HANGİ SUZANNE?: 'Suzanne'i Cohen'in sesinden dinlemek içinse 1968'e kadar beklemek gerekir. İlk albümü 'Songs of Leonard Cohen'in açılışını 'Suzanne' yapar.
Akla ilk gelen ihtimalin aksine çocuklarının annesi Suzanne Elrod'a değil bir başka Suzanne'e yazılmıştır. Cohen'in bu en meşhur şarkısında hayalini kurduğu kadın Montreal'de tanıştığı Suzanne Verdal'dır.
10- EVLİLİKTEN KORKAR: Evlilik kurumunu 'korkutucu' bulduğu için hiç evlenmedi. Ama evliliğe en yakın ilişkisini, iki çocuğunun annesi Suzanne Elrod'la yaşadı.
11- 'ETSİZ' 3 YIL: 1965 ile 1968 arasında, üç yıl kadar süren bir vejetaryenlik deneyimi yaşar. Yogaya başlaması da o sıralarda olur.
12- JOPLIN'E ŞARKI: Şarkılarını daha zengin bir enstrüman yelpazesi eşliğinde söylemeye karar verdiği ilk albüm 'New Skin For The Old Ceremony'de yer alan 'Chelsea Hotel #2'in sözleri 'görkemli kaybedenler'in favori ikametgahı New York'taki Chelsea Oteli'nde geçer ve her ne kadar yıllar içerisinde bundan bahsetmemeyi tercih etse de Janis Joplin üzerinedir.
13- TERZİLER VE KADINLAR: 'Üzerine konuşmayacağım iki şey var; terzilerim ve birlikte olduğum kadınlar' dese de, istisnalar kaideyi bozmaya sıkça yaklaşır kariyerinde.
14- HAPLARIN SONU: Antidepresanlar konusunda uzman sayılır. Hayatının pek çok döneminde depresyonla başa çıkmak için bu tip ilaçların en deneyselnden en bilinenlerine pek çoğunu kullanır. En sonunda işe yaramadıkları sonucuna varıp, 'eğer dibe vuracaksam, gözüm açık vurayım' diyerek bu tip ilaçlardan uzak durmaya karar verir.
15- İYİ NAKARAT! İlk, 1984 tarihli 'Various Positions' albümünde dinleyicilerinin karşısına çıkan 'Hallelujah'ın neden bu kadar sevildiği- ne dair açıklaması: Çünkü iyi bir nakaratı var.
16- 100 COVER: Kulağımıza en çok çalınanı Jeff Buckley'e ait versiyon olsa da 'Hallelujah'ın 100'ün üstünde cover'ı kaydedilmiş bugüne kadar. Şarkıyı bir dönem Bob Dylan da konserlerinde seslendirmiş.
17- İKİ SİTE: Leonard Cohen'in hayatı ve müziği (ve türlü başka şeyi) hakkında neredeyse her şeye ulaşabileceğiniz iki internet sitesi mevcut: www.1heckofaguy.com ve www.leonardcohenfiles.com. Her ikisi de linkleri arasında değil saatler, günler geçirebileceğiniz zenginlikte.
18- SLOGANSIZ ŞARKILAR: Bağıran, slogan atan şarkılardan hiçbir zaman hoşlanmadı. 'İşte bu yüzden bir 'Give Peace A Chance'im yok' diyor, 'Eğer herhangi bir itilaf üzerine şarkı yazarsam onu huzurlu bir ses tonuyla söylesem de vereceği mesaj değişmeyecektir.'
19- 11 EYLÜL ŞARKISI: Dünyanın bu en çarpıcı terör saldırılarına dair şarkı yazan sanatçılardan biri de Cohen olur. 2004'te piyasaya çıkan 'Dear Heather' albümündeki 'On That Day'.
20- KADIN VOKAL SEVER: Her daim çok iyi kadın vokaller eşlik etti kendisine. 'Bir kadın benimle birlikte şarkı söylediğinde sesim çok daha iyi geliyor kulağa' diyor, 'o kasvetli havayı dağıtıyor.'
21- FRANSIZLAR: Fransa'da şarkıları hep çok sevilir, 'Eğer bir Fransız kadını hayatı boyunca tek bir plak almışsa, o muhtemelen bir Cohen albümüdür' dedirtecek kadar.
22- BAŞINA SİLAH DA DAYANDI: Cohen gibi sakin mizaçlı biri bile olsanız kafanıza silah dayanabilir. Ve bunu yapan bir 'serseri' değil, ünlü prodüktör Phil Spector olabilir. 1977'de Cohen'in 'Death of a Ladies' Man' albümünün zorlu stüdyo kayıtları sırasında gerçekleşir olay. Spector, bir elinde şarap kadehi, diğerinde 45'lik bir tabancayla gelir ve 'Seni Severim Leonard' der, Cohen'in cevabı 'Umarım seviyorsundur Phil' olur.
23- YAŞLANDIKÇA: 1988'de, bir röportajda şöyle der: 'Yaşlandıkça gerçeğin en son sürümünü edinmeye daha az istekli oluyorsunuz.'
24- NÜKTEDAN VOKAL: 1990'da Was (Not Was)'ın albümüne konuk olur. Birlikte, Barry White ile eski usül rap arası bir havaya sahip, 'Elvis' Rolls Royce' (Elvis'in Rolls Royce'u) adlı nüktedan bir şarkı kaydederler.
25- BUDİST RAHİP: 1994'te Kaliforniya'daki bir Budist manastırına kapanır. 5 yılını burada geçirir, Rinzai öğretisi dahilinde bir budist rahip olur, Jikan (sessiz olan) adını alır.
26- MENAJER KAZIĞI!: 17 yıl menajerliğini yapan Kelley Lynch tarafından dolandırıldığını öğrenir 2004'te. Doksanlardaki budizm 'macera'sını fırsat bilen Lynch, 10 milyon dolara yakın bir miktarı zimmetine geçirmiştir. Bu talihsiz olayın tek iyi sonucu, Cohen'in biraz da mecburen, tekrar dünya çapında konserler vermeye başlaması olur.
27- KEZBAN ÖZCAN ETKİSİ: Ocak ayında yayımlanan son Cohen albümü 'Old Ideas'ın kapağında gördüğümüz fotoğraf, 7 yıla yakın bir zamandır Cohen'in asistanlığını da yapan Kezban Özcan'ın objektifinden çıkma. Fotoğrafa düşen gölge de bizzat Özcan'ın.
FAVORİ ŞARKILARI...
Cohen'in yıllar boyu verdiği çeşitli röportajlarda kendisi için ne kadar özel olduğundan söz ettiği şarkılardan birkaçı şöyle:
× 'The Great Pretender' - The Platters
× 'Bird On A Wire' - Tim Hardin
× 'Blueberry Hill' - Fats Domino
× 'Unchained Melody' - The Righteous Brothers
× 'Your Cheatin' Heart' - Hank Williams
× 'Non, je ne regrette rien' - Edith Piaf
× 'The Cold Heart Truth' - George Jones
EGEMEN LİMONCUOĞLU - AKŞAM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder